Parochiehuis blijft

Na een lange periode van windstilte valt er eindelijk weer wat te melden omtrent de plannen die de gemeente Winterswijk heeft met het pand Eucalypta. De vrees van sloop hing lange tijd in de lucht, maar blijkens een artikel in Achterhoek Nieuws (15-2-2011) wordt deze gelukkig slechts ten dele bewaarheid. Alleen het aangebouwde kantoorgedeelte, toch al geen sieraad voor het oog, zal binnenkort worden afgebroken. Sloop van de voormalige parochiekerk is niet vergund. Dat is goed nieuws, want daarmee blijft ook de deur voor behoud van het poppodium op een kier staan.

Naar mag worden aangenomen zal het niet bij uitsluitend sloopwerkzaamheden blijven. Er zal op zijn minst een nieuwe voorgevel moeten komen. Om het historische pand zijn glans terug te geven, doet men er goed aan deze voorgevel in zijn oorspronkelijke staat te laten herrijzen. Het is verstandig om daarbij de raad van de Adviescommissie Cultuur Historie (ACH) niet opnieuw te negeren, want dat is namelijk, zo lezen we, dit keer wel gebeurd. De ACH is verbolgen over het feit dat ze in het sloopplan van de gemeente Winterswijk niet gekend is. “Het is niet zinvol acties als 100% Winterswijk te voeren, als tegelijkertijd zonder overleg cultureel erfgoed gesloopt wordt”, aldus de commissie.


Advies of niet, als we het krantenbericht mogen geloven, blijft het parochiehuis voorlopig staan. Ooit vormde het een fraaie drie-eenheid met het postkantoor en het gemeentehuis. Alle drie de gebouwen zijn in de jaren '30 gebouwd, delen stilistische en bouwtechnische kenmerken en maakten ooit deel uit van een prachtig open, parkachtig geheel, de voormalige Balink Esch. Met wat verbeeldingskracht kan die oude glorie hersteld worden.


Met de invulling van een nieuwe functie voor het gemeentehuis wil het nog niet vlotten. In het postkantoor wordt binnenkort een WMO-plus-loket geopend. Tal van maatschappelijke organisaties krijgen onder de paraplu van het WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) een plek in het gebouw. Vluchtelingenwerk en de soosruimte van J.C. Eucalypta verhuizen naar de achterzijde van het gebouwencomplex. Het ligt voor de hand om het parochiehuis zijn aloude bestemming terug te geven, een ontmoetingsplek voor jong en oud. De gemeente Winterswijk kan daarmee in de praktijk zijn sociale ambities waarmaken. Net zoals de Rooms-Katholieke kerk dat vroeger faciliteerde, zullen tal van (vrijwillige) organisaties, instellingen, scholen, clubs etc. voor een groot scala aan aktiviteiten van het pand gebruik moeten kunnen maken. Het kerkelijke kader is er allang niet meer, maar het idee dat burgers een plek hebben van waaruit ze invulling kunnen geven aan de samenleving, is wel van deze tijd. Een gebouw voor burgers, gerund door burgers, geheel in lijn met de civil society die aan de basis staat van de WMO-gedachte. Omdat een samenleving uiteindelijk pas vorm en kleur krijgt door dingen die er toe doen, zoals kunst en cultuur, zou ook popmuziek in zo'n gebouw onderdak moeten krijgen. Dat komt prima uit, want het parochiehuis herbergt nog steeds het meest gelouterde poppodium van de Achterhoek.

Een kopie van dit artikel (en nog veel meer) is te vinden op de website van het Popboek Winterswijk.

Rodzol

Ploeteren tussen de puinhopen van het bestaan

In 1984 verschijnt Rodzol, achteraf bezien het enige (?) onafhankelijke undergroundblaadje dat Winterswijk rijk is geweest. Rodzol laat zich het best omschrijven als wat in de literatuur ook wel een funzine wordt genoemd. Een blaadje uitgegeven voor de leuk, zonder enig vooropgezet oogmerk. Het blad is zijn eigen doel. Pleziert het de lezer, mooi meegenomen. Zo niet, dan pleziert het in ieder geval de redactie.


Rodzol - vrij vertaald een samenvoegsel van de woorden “rommel” en “rotzooi” - was een satirisch, humoristisch, literair en politiek geëngageerd blad. Inhoudelijk valt er 25 jaar na dato best het één en ander op aan te merken, maar in al zijn knulligheid - slecht gestencild en daardoor vaak nog maar net leesbaar – straalt dit aandoenlijke staaltje van Do It Yourself huisvlijt een charme uit die je alleen met een sympathiserende glimlach op de lippen kunt lezen. Dat geldt in ieder geval voor mezelf. Maar toegegeven, ik maakte deel uit van de redactie.

Rodzol #1 (een tweede nummer lag op de planken, maar is nooit verschenen) kenmerkt zich door uiteenlopende bijdrages of, zoals ze wellicht beter genoemd kunnen worden, “uitwerpselen”. Uit de inleiding:

“Opgelucht halen we adem. De vuige daad is gesteld. Het helse karwei volbracht. Dagen van folterende twijfel, de klamme handen op de blote dijen, zijn voorbij. Nog vrij onverwacht reutelde plots de warm dampende smurrie naar buiten. Met een blos op onze wangen, stonden we in machteloze tevredenheid tot onze knieën in de geurende drek. Een stomend hete prut was in één knallende kanonnade de wereld ingeperst. [....] Hier is het eerste verslag van dagenlang ploeteren tussen de puinhopen van het bestaan. A form of new beauty. Een adembenemende Rodzol”.

Rodzol (vaste prijs: 1 gulden) stuitert van zware onderwerpen naar lichtvoetige kost en weer terug. Het eerste verhaal is getiteld “De Waanzin Van De Chaotendag”. Het is een kritisch oordeel over protestakties van punks en skinheads in Duitsland, optochten die vaak uitliepen op gewelddadigheden. “Sjobal & Malloot” is een detectiveverhaal. De taak van de lezer is het de daders te achterhalen (oplossing achter in het blad). Dit alles onder de deskundige leiding van professor Jean Teur. Recensies van popconcerten (in dit geval Tröckener Kecks) zijn op zich geen bijzonderheid. Maar wel al ze, zoals in Rodzol, geschreven zijn in computertaal. In “Pispaaltje - Vaste Rubriek Ter Ontlasting” wordt door de redacteur flink afgegeven op Muziekkrant Oor. “Het Joy Division Syndroom” verhandelt over Joy Division-epigonisme en het dwepen met Weltschmerz, die van een lokaal, maar niet nader bij naam genoemd new wave bandje in het bijzonder. De vunzigheid van het Engelse boulevardblad The Sun (ook toen al!) wordt belicht en geïllustreerd met twee pagina's obscene krantenknipsels. Een redactielid citeert uit zijn boek “Sein Kampf”: overpeinzingen ten aanzien van het passivisme, of was het toch pacifisme? In een gastenrubriek maakt de heer H.G.L.M. Meijer zich onder de titel “Wel Of Niet Bewapenen?” zorgen over de toekomst, over een wapenwedloop die zich laat leiden door emotionalitetit, stoerheid en starheid. Niet gespeend van literaire pretenties is het feuilleton “Lijn 21 Tukstad – Gruttersveld”, de busavonturen van een wiskundig ingenieur op weg van Tukstad (Enschede) naar Gruttersveld (Winterswijk). Tenslotte “Coup De Sang”, een satirisch en achteraf bezien profetisch stuk over de op handen zijnde omwenteling in een plaatselijke jongerensoos (= de Chi Chi Club). En dan vergeet ik bijna de gratis kleurenbijlage, een Donald Duck kauwgumplaatje, bij elk exemplaar van Rodzol weer een andere!

Winterswijk heeft een aantal enigszins met Rodzol vergelijkbare uitgaves gekend. De Chi Chi Club had bijvoorbeeld zijn eigen huisorgaan Ikszes. De plaatselijke afdeling van Provadya? kwam begin jaren '70 met TUK. De dubbelzinnige woordspelingen in TUK waren niet van de lucht:

“TUK is een blad dat je van achter naar voren moet lezen. Een blad waarmee je TUK genomen wordt of kunt nemen. Die je in je TUK kunt stoppen en waarop je kunt slapen. Een krant als een zout koekje, waarmee je vissen kunt vangen en omgedraaid kun je er een Provadya?-lid in stoppen”.

Andere uitingen van eigenzinnige local youth counter culture kwam je soms tegen in Gaddegad, de jongerenpagina van de Nieuwe Winterswijkse Courant of in schoolkrantjes van bijvoorbeeld de RSG Hameland. Deze hadden echter de beperking dat ze te allen tijde onder de contrôle stonden van het volwassen gezag.

Op de website van De Driemark lees ik dat de schoolkrant in ieder geval nog bestaat. Gelukkig! De jongens en meisjes hebben met hun blad Ongehoord! zelfs een landelijke award in de wacht gesleept in de categorie “mooiste omslag”. Dat maakt nieuwsgierig naar de inhoud. Ik heb inmiddels een proefexemplaar besteld. Wellicht dat met dit artikel nog andere, interessante, ondergrondse schrijfsels aan het licht komen. Mocht er aanleiding voor zijn, dan kom ik er in een volgend aanmaakblogje op terug.