Glasvezel. Ik was er wel klaar mee. De begin dit jaar met zoveel tam-tam verkondigde 40% vraagbundeling bleek boterzacht en niet meer dan een handige reclame-truc. Uiteindelijk werd besloten alle Winterswijkse huishoudens van een kek oranje (of wit) FTU kastje te voorzien. Nogal voorspelbaar. Het wederzijdse moddergooien van glasvezelaar versus kabelaar, breeduit uitgevochten op de reclamepagina's van de plaatselijke sufferdjes, ging onverminderd door. Ik lees het niet meer. De initiatiefgroep Winterswijk Op Glas twittert en roeptoetert onverwijld de glasvezelzegeningen dat het een lust is. Ondertussen doet Reggefiber zeer optimistische beloftes over de datum waarop het een en ander operationeel zal zijn. Het zal allemaal wel, dacht ik.
Maar opeens, vanuit het niets, was ie daar: het stoeptegelamendement. Het wat? Het stoeptegelamendement, ja! Wat dit met glasvezel te maken heeft zal ik uitleggen.
Op 2 en 3 november j.l. is in de Winterswijkse gemeenteraad gesproken over de begroting voor 2012. Heikel punt in de vergadering was de door het college voorgestelde extra verhoging van de OZB met € 300.000. De fracties van coalitiepartners WB en de VVD keerden zich hier faliekant tegen. Er waren een aantal langdurende schorsingen nodig om uit de ontstane impasse te komen. Uiteindelijk waren de partijen er ver na middernacht uit. Althans die indruk moest gewekt worden. De contouren van het bereikte compromis, vastgelegd in een amendement, zijn vaag. Van de voorgestelde OZB-verhoging bleef slechts één ton over. De andere besparingen werden her en der bij elkaar geharkt. Een van de bezuinigingen was die van € 50.000 euro in 2012 en 2013 op kosten voor straatonderhoud die het gevolg zijn van het aanleggen van....jawel, glasvezel.
Wethouder Te Gronde legde het als volgt uit:
Kunt u zijn verhaal nog door”Gronde”n?
Uit een vorig Aanmaakblogje weten we nog dat collega-wethouder Gommers eind 2011 in antwoord op een vraag van de SP beweerde dat de aanleg van een glasvezelnet geen financiële consequenties zou hebben voor de gemeente Winterswijk. Dat was niet waar. In 2009 had de gemeente al een budget van € 175.000 voor glasvezel vastgesteld: € 100.000 ter dekking van kosten voor herstel van trottoirs en € 75.000 voor het inhuren van toezicht. Het verbaasde mij toen al dat de gemeente (via zijn bewoners) geld stak in iets dat een puur commerciële aangelegenheid is.
Is de bezuiniging die wethouder Te Gronde nu voorstelt een besparing op dit budget? Het lijkt er in eerste instantie wel op, “50.000 euro in het herstel van de aanleg van glasvezelkabel” horen we hem letterlijk zeggen. Als de heer Hartjes (PvdA) om nadere uitleg vraagt, heeft hij het vervolgens over reeds verouderde stoepen die sowieso aan vervanging toe zijn en waarvan vervanging een aantal jaren wordt opgeschort. Volgens mij heeft dit niks met glasvezel te maken, maar alles met groot onderhoud. In dat geval betreft het eveneens een besparing op de openbare ruimte. Waarom dan toch het onderscheid gemaakt? Verder beweert de wethouder dat de kwaliteit van de stoep/straat na gedane arbeid van het glasvezelbedrijf dezelfde is als voorheen. Dat is niet zo.
In 2009 is een convenant gesloten tussen de gemeente Winterswijk en Reggefiber. De inhoud van dit convenant is niet openbaar, maar je mag verwachten dat er door het college zodanige afspraken zijn gemaakt dat het hele glasvezelproject kostendekkend is. Zo gebeurt het in andere gemeenten ook.
Zoals elk nutsbedrijf moet Reggefiber voor elke gegraven geul leges betalen. Zijn hiervoor de geldende normen gehanteerd of heeft Reggefiber - en dat zullen ze ongetwijfeld geprobeerd hebben - een gunstiger tarief bedongen? In het laatste geval had het college hiervoor de instemming van de raad moeten vragen. De legeskosten dekken de kosten die de gemeente maakt om de uitrol van glasvezel te faciliteren zoals planning, toezicht etc.
Hoe zit het met de zogenaamde degeneratiekosten? Wat wethouder Te Gronde ook beweert, het openbreken en weer dichtmaken van een weg of stoep brengt wel degelijk kwaliteitsverlies (bv. verzakkingen, scheef teruggelegde tegels) met zich mee. Eerder dan gepland zal groot onderhoud aan weg of stoep moeten plaatsvinden. De kosten die hiermee samenhangen worden degeneratiekosten genoemd en zij worden als het goed is door de gemeente bij het nutsbedrijf in rekening gebracht. Heeft de gemeente hiervoor wel een tarief berekend dat de kosten dekt of is men uit vrees de boot te missen wat al te enthousiast op de glasvezeltrein gesprongen? Dat laatste is niet geheel ondenkbeeldig, gezien de enorme betrokkenheid van de gemeente Winterswijk bij dit project. Ik roep daarbij even het Glashart-krantje in herinnering, waarin wethouder Gommers prominent zijn gezicht laat zien.
Schade die tijdens de werkzaamheden wordt aangericht dient uiteraard voor rekening van het glasvezelbedrijf te zijn. Hoe is dit geregeld? Dat er bij de aanleg van het glasvezelnetwerk wel eens wat mis gaat is bekend en haalde onlangs via het Agentschap Telecom nog het landelijke nieuws (lees de bijlages).
Hoe zit het nu met het budget van € 175.000 dat de gemeente Winterswijk voor glasvezel heeft gereserveerd? Wordt het gedekt uit de opbrengsten uit leges en degeneratiekosten, dan betreft het zogenaamd “geoormerkt geld”, geld waarop niet beknibbeld kan worden om een begroting sluitend te krijgen. Gaat het om een extra bedrag bovenop de kosten die wel gedekt worden dan is het college in het voortraject ernstig tekort geschoten en heeft ze een voor de Winterswijkse gemeenschap zeer slechte deal met Reggefiber gesloten.
Als er nu voor de aanleg van glasvezel in de bebouwde kom al extra geld moet worden uitgetrokken, houd ik mijn hart vast als men het snode plan omarmt om straks ook het buitengebied van fiberdraad te voorzien, een vele malen kostbaarder project waarvoor momenteel echter druk gelobbyd wordt.
Je laat burgers niet opdraaien voor iets dat een zaak van de markt is. Zeker niet als een groot deel van de Winterswijkse huishoudens het glasvezelproject überhaupt al mogelijk maakt en sponsort middels een abonnement bij één van de glasvezelproviders. Zeer zeker ook niet als het ten koste gaat van zaken waar nu wel op bezuinigd wordt....museum, bieb, Oosthoek, you name it. Duidelijk is dat het college van B&W onder grote tijdsdruk het vege lijf heeft willen redden en een aantal besparingen uit de hoge hoed heeft getoverd, waarvan de aard onduidelijk blijft. Transparantie, dus inzage in het convenant met Reggefiber en een kosten-baten analyse van het Winterswijkse glasvezelavontuur is op zijn plaats. Opdat de onderste tegel boven komt.
Bijlages:
Te vaak schade bij aanleg glasvezel
Ruim 30.000 leidinglekken per jaar door glasvezelaanleg
Richtlijn tarieven (graaf)werkzaamheden Telecom
Voorbeeld document convenant Reggefiber (gemeente Leeuwarden)
